Άστεγοι και κοινωνική προστασία

της Αποστολίας Ντόμαρη*

Από τον τρόπο που αντιμετωπίζονται οι πιο αδύναμες κοινωνικές ομάδες μπορεί να εκτιμηθεί το επίπεδο ανάπτυξης της κοινωνίας. Πως αντιμετωπίζουν και πως αντιμετωπίζονται οι άστεγοι σε περιόδους κακοκαιριών, περιβαλλοντικών καταστροφών και πανδημιών όπως ζούμε σήμερα; Ο αγώνας για επιβίωση είναι άνισος και οι άνθρωποι αυτοί έρχονται καθημερινά αντιμέτωποι με τον θάνατο. Το «μένουμε σπίτι» ακούγεται αστείο και λυπητερό ταυτόχρονα. Το σπίτι δεν είναι κάτι δεδομένο. Το θεμελιώδες δικαίωμα στην στέγαση έχει αναιρεθεί. Οι ντικενσιανές αφηγήσεις έρχονται να αποτυπώσουν την φτώχεια μέχρι και σήμερα. « Χρειάζομαι το φαγητό. Αν σταθώ σε απόσταση, κάποιος άλλος θα μπει ανάμεσα» λέει αφοπλιστικά ένας από τους αστέγους.[1]

  Ο παραλογισμός των πολιτικών αποτυπώθηκε καθαρά όταν τις προηγούμενες μέρες έκοψαν πρόστιμο σε αστέγους. Οι άνθρωποι βρίσκονται ήδη σε επιβαρυμένη κατάσταση σωματικής και ψυχικής υγείας χωρίς τα βασικά μέσα επιβίωσης. Οι δομές των αστέγων δεν επαρκούν, και τώρα, σε περίοδο πανδημίας, οι περισσότεροι θα μείνουν στους δρόμους ως έχει. Στα πλαίσια της πανδημίας είναι απάνθρωπο να κοιμούνται άνθρωποι έξω, στους δρόμους, σε παγκάκια και στην άσφαλτο. Πρέπει να φιλοξενηθούν όλοι οι άστεγοι σε δομές φιλοξενίας με ιατροφαρμακευτική και ψυχολογική  υποστήριξη επιχορηγούμενες από το κράτος και από κανέναν άλλον ιδιωτικό ή εθελοντικό φορέα.

     Η κοινωνική πολιτική του κράτους είναι εγγενώς ανίκανη να αντιμετωπίσει κοινωνικά προβλήματα. Οι θεσμικές παρεμβάσεις είναι ανύπαρκτες. Νομιμοποιείται η προστασία έκτακτης ανάγκης και η υπολειμματική πολιτική του κράτους. Η ευθύνη μετατίθεται στην φιλανθρωπία, σε εθελοντικές οργανώσεις και σε ΜΚΟ. Οι αντικοινωνικές πολιτικές των μέχρι στιγμή κυβερνήσεων είναι εμφανής. Εντούτοις είναι αναγκαία η προληπτική αντιμετώπιση και η προστασία της πρώτης κατοικίας, η ανάπτυξη υπηρεσιών κοινωνικής κατοικίας και μακροπρόθεσμα η δημιουργία θέσεων εργασίας για να αντιμετωπισθεί η ανεργία.

   Η αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος δεν έχει αντιμετωπισθεί και δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί ολιστικά στα πλαίσια του καπιταλιστικού συστήματος. Συνολικά το πρόβλημα μπορεί να λυθεί μόνο σε ένα σύστημα που δεν θα υπάρχουν άστεγοι και άνεργοι, εκεί που δε θα εκμεταλλεύεται ο άνθρωπος τον άνθρωπο, σε ένα σοσιαλιστικό σύστημα.

[1]  Ινδία: Η καθημερινότητα των αστέγων εν μέσω κορωνοϊού – «Η ζωή μας δεν έχει καμία αξία για κανέναν», lifo.gr 

* Η φωτογραφία είναι από την Εφ. τ. Συν.