Tα εμβόλια ασπίδα στην Κούβα και τα πέντε μονοπώλια που διαρθρώνουν τον κόσμο (Vijay Prahad, Τριηπειρωτική)
Μεταφράσαμε το εβδομαδιαίο δελτίο του Vijay Prashad, Ινδού ιστορικού, δημοσιογράφου και διευθυντή της Τριηπειρωτικής: Ινστιτούτο Κοινωνικών Ερευνών
Κεντρική εικόνα: Raúl Martínez (Κούβα), Yo he visto (‘Έχω δει’), n.d.
Το 1869, σε ηλικία δεκαπέντε ετών, ο José Martí και οι νεαροί φίλοι του δημοσίευσαν ένα περιοδικό στην Κούβα που ονομαζόταν La Patria Libre («Η Ελεύθερη Πατρίδα»), το οποίο υιοθέτησε μια δυναμική θέση κατά του ισπανικού ιμπεριαλισμού. Το πρώτο και μοναδικό τεύχος του περιοδικού περιείχε το ποίημα του Martí, «Abdala». Το ποίημα έχει να κάνει με ένα νεαρό άνδρα, τον Abdala, ο οποίος αγωνίζεται ενάντια σε όλες τις πιθανότητες για να απελευθερώσει τη γενέτειρά του, την οποία ο Martí αποκαλεί Νουβία. «Ούτε οι δάφνες ούτε τα στεφάνια είναι απαραίτητα για όσους αναπνέουν θάρρος», έγραψε ο Martí. «Ας τρέξουμε στην μάχη… στον πόλεμου, γενναίοι». Και στην ξεσηκωτική ομιλία του Abdala, περιέχονται αυτά τα λυρικά λόγια:
Άσε την πολεμική γενναιότητα των ψυχών μας
Να σε υπηρετήσει, πατρίδα μου, σαν ασπίδα.
Ο Martí συνελήφθη και καταδικάστηκε σε έξι χρόνια σκληρής δουλειάς. Τελικά, η ισπανική αυτοκρατορική κυβέρνηση έστειλε τους νέους Κουβανούς στην εξορία το 1871. Πέρασε αυτόν τον καιρό -μεγάλο μέρος του οποίου ήταν στη Νέα Υόρκη- γράφοντας πατριωτικά ποιήματα, εκδίδοντας πολιτικά δοκίμια και σχόλια, και οργανώνοντας την αντίσταση στον ισπανικό ιμπεριαλισμό. Επέστρεψε στην πατρίδα το 1895, για να σκοτωθεί λίγο αργότερα σε μια σύγκρουση, με την κληρονομιά του να παγιώνεται στον πόλεμο κατά των Ισπανών το 1898 και στην Κουβανική Επανάσταση που ξεκίνησε το 1959.
Οι γραμμές του Martí σχετικά με την «πολεμική ανδρεία» που χρησιμεύει ως «ασπίδα» της χώρας αποτελούν τη βάση για το όνομα του νέου κουβανικού εμβολίου, Abdala. Το εμβόλιο αυτό, το πέμπτο που παράγεται στην Κούβα, αναπτύχθηκε από το Κέντρο Γενετικής Μηχανικής και Βιοτεχνολογίας (CIGB) στην Αβάνα. Ανακοινώνοντας τα αποτελέσματα των δοκιμών τους, η BioCubaFarma, ο μεγαλύτερος βιοτεχνολογικός και φαρμακευτικός φορέας της χώρας, σημείωσε ότι είχε ποσοστό αποτελεσματικότητας 92,28%, σχεδόν ίσο με το ποσοστό αποτελεσματικότητας των εμβολίων από την Pfizer (95%) και τη Moderna (94,1%). Το εμβόλιο χορηγείται σε τρεις δόσεις, κάθε µία από τις οποίες χορηγείται µε μεσοδιάστημα δύο εβδομάδων. Οι κουβανικές αρχές σχεδιάζουν να εμβολιάσουν τα τρία τέταρτα του πληθυσμού έως το Σεπτέμβριο. Ήδη, περισσότερα από 2,23 εκατομμύρια εμβόλια έχουν χορηγηθεί στα 11 εκατομμύρια Κουβανών στο νησί, ενώ 1,346 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εμβολιαστεί με τουλάχιστον μία δόση, 770,390 με τη δεύτερη δόση και 148,738 με την τρίτη δόση.
Η Κούβα έχει ήδη προγραμματίσει να εξαγάγει τα εμβόλια της σε χώρες σε όλο τον κόσμο και τώρα έχει δημιουργήσει πέντε διαφορετικά υποψήφια εμβόλια, συμπεριλαμβανομένου του Soberana 02 και του ενδορινικού εμβολίου χωρίς βελόνα, Mambisa. Το τελευταίο, το οποίο υπόσχεται πολλά για τη διαχείριση εμβολίων σε χώρες με χαμηλούς πόρους, πήρε το όνομά του από αντάρτες στρατιώτες που πολέμησαν στον Πόλεμο των Δέκα Ετών (1868-1878) για ανεξαρτησία από την Ισπανία.
Κάθε ένα από αυτά τα εμβόλια έχει αναπτυχθεί υπό συνθήκες επιβολής από τον παράνομο αποκλεισμό των ΗΠΑ. Από το 1992, η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών καταψηφίζει κάθε χρόνο τον αποκλεισμό των ΗΠΑ, εκτός από το 2020 όταν λόγω της πανδημίας δεν υπήρξε ψηφοφορία. Στις 23 Ιουνίου 2021, 184 κράτη μέλη των Ηνωμένων Εθνών ψήφισαν ξανά για τον τερματισμό αυτού του αποκλεισμού. Στο πλαίσιο της πανδημίας του κορονοϊού, ο υπουργός Εξωτερικών της Κούβας, Bruno Rodríguez Parrilla, είπε : «Όπως ο ιός, έτσι και ο αποκλεισμός προκαλεί ασφυξία και σκοτώνει. Πρέπει να σταματήσει». Ένα από τα θύματα του αποκλεισμού ήταν η αδυναμία της Κούβας να αγοράσει αναπνευστήρες για τη θεραπεία ασθενών με κρίσιμη ασθένεια, καθώς οι δύο ελβετικές εταιρείες (IMT Medical AG και Acutronic) που τους τα προμήθευαν αγοράστηκαν από μια εταιρεία των ΗΠΑ (Vyaire Medical, Inc.) τον Απρίλιο του 2020. Η Κούβα έχει πλέον αναπτύξει τον δικό της αναπνευστήρα ως απάντηση.
Ταυτόχρονα, η Κούβα πάσχει από έλλειψη συρίγγων. Οι κατασκευαστές συρίγγων εμπλέκονται με τον έναν ή τον άλλο τρόπο με τη φαρμακευτική βιομηχανία των ΗΠΑ. Η Terumo (Ιαπωνία) και η Nipro (Ιαπωνία) έχουν δραστηριότητες στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ η B. Braun Melsungen AG (Γερμανία) συνεργάζεται με την Concordance Healthcare Solutions (ΗΠΑ). Μια ινδική εταιρεία για σύριγγες, η Hindustan Syringes & Medical Devices Ltd., συνδέεται με την Envigo (ΗΠΑ), η οποία φέρνει τον έλεγχο της κυβέρνησης των ΗΠΑ στην ινδική εταιρεία. Σε μια πράξη αλληλεγγύης, βρίσκεται σε εξέλιξη μια εκστρατεία για τη συγκέντρωση κεφαλαίων για την αγορά συρίγγων για την Κούβα.
Το Our World in Data υπολογίζει ότι, μέχρι τις 29 Ιουνίου, έχουν χορηγηθεί πάνω από 3 δισεκατομμύρια δόσεις παγκοσμίως, που αντιστοιχούν σε λιγότερα από 1 δισεκατομμύριο άτομα που έχουν εμβολιαστεί από τα 7,7 δισεκατομμύρια στον κόσμο. Πάνω από το 23% του παγκόσμιου πληθυσμού έχουν λάβει το πρώτο εμβόλιο. Ωστόσο, τα δεδομένα δείχνουν ότι η κινηση του εμβολιασμού ήταν αναμενόμενα άνιση. Σε χώρες με χαμηλό εισόδημα, μόνο το 0,9% του πληθυσμού έχει λάβει τουλάχιστον μία δόση του εμβολίου. Τον Απρίλιο του 2021, ο επικεφαλής του ΠΟΥ Tedros Adhanom Gheybreysus είπε: «Παραμένει μια συγκλονιστική ανισορροπία στην παγκόσμια διανομή εμβολίων. Κατά μέσο όρο σε χώρες με υψηλό εισόδημα, σχεδόν ένα στα τέσσερα άτομα έλαβε εμβόλιο. Σε χώρες χαμηλού εισοδήματος, είναι ένα στα περισσότερα από 500. Επιτρέψτε μου να το επαναλάβω: ένα στα τέσσερα έναντι ένα στα 500. Τον Μάιο του 2021, ο Ghebreyesus είπε ότι ο κόσμος βρισκόταν σε κατάσταση «εμβολιαστικού απαρτχάιντ».
Τον Φεβρουάριο του 2021, σε ένα από τα ενημερωτικά δελτία μας, η Τριηπειρωτική: Ινστιτούτο Κοινωννικών Ερευνών σημείωσε ότι ζούσαμε σε μια εποχή «τριών απαρτχάιντ» (διαβάστε το στα ελληνικά) . Αυτά τα απαρτχάιντ είναι το διατροφικό, το οικονομικό και το ιατρικό. Στην καρδιά του ιατρικού απαρτχάιντ βρίσκεται ο εθνικισμός εμβολίων, η αποθήκευση εμβολίων και, όπως το έθεσε ο Ghebreyesus, το απαρτχάιντ του εμβολίου. Τα θέματα είναι αρκετά σοβαρά. Η συμμαχία για τα εμβόλια COVAX έχει δει τα εμβόλια να ξεφεύγουν τόσο λόγω των διμερών συμφωνιών μεταξύ των πλουσιότερων χωρών και των κατασκευαστών εμβολίων όσο και λόγω της έλλειψης οικονομικής στήριξης από τα πλουσιότερα κράτη προς τις φτωχότερες. Οι τάσεις δείχνουν ότι πολλές χώρες δεν θα δουν αρκετά σημαντικό αριθμό του πληθυσμού τους να εμβολιάζεται πριν από το 2023, «αν συμβεί ποτέ», λέει η Economist Intelligence Unit.
Ποια είναι η αιτία αυτών των τριών απαρτχάιντ; Ο έλεγχος που ασκούν μια χούφτα εταιρειών στην παγκόσμια οικονομία, καθοδηγείται από πέντε τύπους μονοπωλίων, όπως ο φίλος μας, ο αείμνηστος Samir Amin, το έθεσε :
- Το μονοπώλιο της επιστήμης και της τεχνολογίας
- Το μονοπώλιο των χρηματοπιστωτικών συστημάτων
- Το μονοπώλιο της πρόσβασης σε πόρους
- Το μονοπώλιο των όπλων
- Το μονοπώλιο των επικοινωνιών
Εξετάζουμε προσεκτικά αυτόν τον κατάλογο και τη σχέση μεταξύ καθενός από αυτά τα στοιχεία, αναλύοντάς τον για να διαπιστώσουμε αν έχει παραλειφθεί κάτι. Ο Amin υποστήριξε ότι δεν είναι μόνο η έλλειψη βιομηχανοποίησης που επηρεάζει την υποταγή των χωρών· Αυτό που κράτησε τον κόσμο σε μια κατάσταση μεγάλης ανισότητας, υποστήριξε, ήταν αυτά τα πέντε μονοπώλια. Εξάλλου, πολλές χώρες του κόσμου έχουν αναπτύξει βιομηχανίες τα τελευταία πενήντα χρόνια, αλλά δεν μπορούν να προωθήσουν την κοινωνική ατζέντα των πληθυσμών τους.
Στο επίκεντρο της συζήτησης σχετικά με το απαρτχάιντ των εμβολίων υπάρχουν τουλάχιστον δύο από αυτά τα μονοπώλια: το μονοπώλιο της χρηματοπιστωτικών συστημάτων και το μονοπώλιο της επιστήμης και της τεχνολογίας. Η έλλειψη χρηματοδότησης προσελκύει πολλά από τα κράτη του κόσμου στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), σε διάφορους δημόσιους επενδυτές (το Κλαμπ του Παρισιού) ή το ιδιωτικό κεφάλαιο (το Κλαμπ του Λονδίνου). Αυτοί οι πιστωτές παίρνουν τη καθοδήγηση από το ΔΝΤ, το οποίο ζητάει από τις χώρες να περικόψουν αρκετούς κρίσιμους τομείς της ανθρώπινης ζωής – για παράδειγμα την εκπαίδευση και την υγειονομική περίθαλψη. Η περικοπή κονδυλίων για την εκπαίδευση αποδυναμώνει τις δυνατότητες των χωρών να αναπτύξουν επαρκή αριθμό επιστημόνων, καθώς και την επιστημονική ιδιοσυγκρασία που απαιτείται για τη δημιουργία βασικών τεχνολογιών όπως τα υποψήφια εμβόλια
Η έλλειψη πόρων οδήγησε πολλά κράτη να παραδώσουν την πιθανότητα να μπορέσουν να προωθήσουν την ευημερία των πληθυσμών τους (από τον Απρίλιο του 2020, εξήντα τέσσερις χώρες ξοδεύουν περισσότερα για να εξυπηρετήσουν το χρέος τους παρά στην υγειονομική περίθαλψη). Δεν αρκεί να απαιτούμε τη μεταφορά τεχνολογίας σε κράτη εν μέσω μιας πανδημίας, ώστε να μπορούν να κάνουν το εμβόλιο. Η τεχνολογία είναι η επιστήμη του χθες. Η επιστήμη είναι η τεχνολογία του αύριο.
Η χρήση του κοινωνικού πλούτου ενός πληθυσμού, η διδασκαλία της επιστήμης και η καθιέρωση ενός βασικού κανόνα επιστημονικής παιδείας είναι βασικά μαθήματα της πανδημίας. Αυτά είναι μαθήματα που έχουν διδαχθει καλά οι Κουβανοί. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Κούβα έχει αναπτύξει, παρά τις πιθανότητες, πέντε διαφορετικά εμβόλια. Το Abdala και τα άλλα τέσσερα εμβόλια της Κούβας αποτελούν ασπίδα κατά του COVID-19. Τα εμβόλια αυτά προκύπτουν από την κοινωνική παραγωγικότητα της σοσιαλιστικής Κούβας, η οποία δεν έχει παραδοθεί στην ασχήμια των πέντε μονοπωλίων.
Αναδημοσίευση από το ιστολόγιο guernica.wordpress.com