Πολύ λίγοι άνθρωποι στη Ρωσία και στον παγκόσμιο Νότο έχουν τα ίδια προσόντα με τον Σεργκέι Γκλάζιεφ, τον υπουργό Ολοκλήρωσης και Μακροοικονομίας της Ευρασιατικής Οικονομικής Επιτροπής (ΕΟΚ), του πολιτικού βραχίονα της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης (ΕΑΟΕ), για να μπορούν να μιλήσουν για τη δυναμική, τις προκλήσεις και τις παγίδες στο δρόμο προς την απο-δολαριοποίηση.
Σε μια εποχή που ο παγκόσμιος Νότος διατυπώνει πολυάριθμες παραινέσεις για πραγματική χρηματοπιστωτική σταθερότητα, που η Ινδία, ως μέλος των 10 BRICS, καθιστά σαφές ότι όλοι πρέπει να αναλογιστούν πολύ σοβαρά τις τοξικές επιπτώσεις των μονομερών κυρώσεων και που ο καθηγητής Michael Hudson επαναλαμβάνει συνεχώς ότι οι τρέχουσες πολιτικές δεν είναι πλέον βιώσιμες, ο Glazyev με φιλοξένησε ευγενικά στο γραφείο του στην ΕΟΚ για μια αποκλειστική και σε βάθος συνέντευξη, που περιλαμβάνει και μερικές συναρπαστικές ανέκδοτες στιγμές εκτός πρωτοκόλλου.
Ακολουθούν τα κυριότερα σημεία, σε μια εποχή που οι ιδέες του Γκλάζιεφ επανεξετάζονται και η ρωσική κυβέρνηση περιμένει με ανυπομονησία το πράσινο φως για ένα νέο μοντέλο διευθέτησης των εμπορικών διαφορών – το οποίο, προς το παρόν, βρίσκεται στα τελικά στάδια ανάπτυξης.
Ο Γκλάζιεφ εξηγεί ότι η κύρια ιδέα του αναπτύχθηκε πριν από πολύ καιρό. Η βασική ιδέα είναι ότι ένα νέο νόμισμα θα πρέπει πρώτα να εισαχθεί βάσει ενός διεθνούς νόμου, που θα υπογραφεί από τις χώρες που ενδιαφέρονται να παράγουν το νέο νόμισμα. Όχι μέσω κάποιου είδους διάσκεψης, όπως το Bretton Woods, το οποίο δεν έχει καμία νομιμοποίηση. Αρχικά, δεν θα συμπεριληφθούν όλες οι χώρες. Οι χώρες BRICS θα είναι αρκετές – συν το SCO. Στη Ρωσία, έχουμε ήδη το δικό μας SWIFT – το SPFS. Έχουμε το δικό μας σύστημα συναλλάγματος, έχουμε αλληλογραφία μεταξύ τραπεζών, διαβουλεύσεις μεταξύ κεντρικών τραπεζών, είμαστε εντελώς αυτάρκεις.
Όλα αυτά οδηγούν στην υιοθέτηση ενός νέου διεθνούς νομίσματος: “Δεν χρειάζεται πραγματικά να επεκταθούμε σε μεγάλη κλίμακα. Οι BRICS είναι αρκετοί. Η ιδέα του νομίσματος είναι ότι υπάρχουν δύο καλάθια: το πρώτο είναι τα εθνικά νομίσματα όλων των χωρών που συμμετέχουν στη διαδικασία, όπως το SDR, αλλά με πιο σαφή και κατανοητά κριτήρια. Το δεύτερο καλάθι είναι αυτό των εμπορευμάτων.
Σημ. Μετ. το SDR είναι ένα διεθνές αποθεματικό περιουσιακό στοιχείο. Το SDR δεν είναι νόμισμα, αλλά η αξία του βασίζεται σε ένα καλάθι πέντε νομισμάτων – του αμερικανικού δολαρίου, του ευρώ, του κινεζικού ρενμίνμπι, του ιαπωνικού γεν και της βρετανικής λίρας στερλίνας.
Εφόσον υπάρχουν δύο καλάθια, και δημιουργήσουμε το νέο νόμισμα ως δείκτη πρώτων υλών και εθνικών νομισμάτων, και έχουμε έναν μηχανισμό για τα αποθέματα, σύμφωνα με το μαθηματικό μοντέλο το σύστημα θα είναι πολύ σταθερό. Σταθερό και πρακτικό.
Αφετέρου, ενδιαφέρει η σκοπιμότητα: Η εισαγωγή αυτού του νομίσματος ως μέσου συναλλαγών δεν θα ήταν πολύ δύσκολη. Με μια καλή υποδομή και την έγκριση όλων των κεντρικών τραπεζών, εναπόκειται στις επιχειρήσεις να χρησιμοποιήσουν αυτό το νόμισμα. Θα πρέπει να είναι σε ψηφιακή μορφή, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί χωρίς το τραπεζικό σύστημα, και θα είναι τουλάχιστον δέκα φορές φθηνότερο από τις σημερινές συναλλαγές που πραγματοποιούνται μέσω τραπεζών και ανταλλακτηρίων.
Το ακανθώδες ζήτημα των κεντρικών τραπεζών
“Έχετε παρουσιάσει αυτή την ιδέα στους Κινέζους;”
“Την παρουσιάσαμε σε Κινέζους εμπειρογνώμονες, στους εταίρους μας στο Πανεπιστήμιο Renmin. Υπήρξαν θετικές αντιδράσεις, αλλά δεν είχα την ευκαιρία να την παρουσιάσω σε πολιτικό επίπεδο. Εδώ στη Ρωσία, ενθαρρύνουμε τη συζήτηση μέσω άρθρων, συνεδρίων και σεμιναρίων, αλλά δεν υπάρχει ακόμη πολιτική απόφαση για την εισαγωγή αυτού του μηχανισμού, ακόμη και στην ατζέντα των BRICS. Η ομάδα εμπειρογνωμόνων μας, προτείνει να το θέσουμε στην ημερήσια διάταξη της συνόδου κορυφής των BRICS που θα πραγματοποιηθεί στο Καζάν τον Οκτώβριο. Το πρόβλημα είναι ότι η Ρωσική Κεντρική Τράπεζα δεν είναι ενθουσιώδης. Οι BRICS έχουν αποφασίσει μόνο ένα σχέδιο λειτουργίας για τη χρήση εθνικών νομισμάτων – το οποίο είναι επίσης μια αρκετά σαφής ιδέα, διότι τα εθνικά νομίσματα χρησιμοποιούνται ήδη στο εμπόριο μας.
Το ρωσικό ρούβλι είναι το κύριο νόμισμα της ΕΑΟΕ, το εμπόριο με την Κίνα διεξάγεται σε ρούβλια και ρενμίνμπι, και το εμπόριο με την Ινδία, το Ιράν και την Τουρκία έχει επίσης στραφεί σε εθνικά νομίσματα. Κάθε χώρα διαθέτει την απαραίτητη υποδομή. Εάν οι κεντρικές τράπεζες εισαγάγουν ψηφιακά εθνικά νομίσματα και επιτρέψουν τη χρήση τους στο διεθνές εμπόριο, αυτό είναι επίσης ένα καλό μοντέλο. Σε αυτή την περίπτωση, τα ανταλλακτήρια κρυπτονομισμάτων μπορούν εύκολα να εξισορροπήσουν τις πληρωμές – και είναι ένας πολύ φθηνός μηχανισμός. Αυτό που χρειάζεται είναι μια συμφωνία από τις κεντρικές τράπεζες να επιτρέψουν σε μια ορισμένη ποσότητα εθνικών νομισμάτων σε ψηφιακή μορφή να συμμετέχουν στις διεθνείς συναλλαγές”.
“Θα μπορούσε να ξεκινήσει να εφαρμόζεται ήδη από το 2024, εφόσον υπάρξει η πολιτική βούληση;”
Υπάρχουν ήδη νεοσύστατες επιχειρήσεις σε αυτό τον τομέα. Ωστόσο, βρίσκονται στη Δύση και η ψηφιοποίηση οδηγείται από ιδιωτικές εταιρείες, όχι από τις κεντρικές τράπεζες. Άρα η ζήτηση είναι υπαρκτή. Η κεντρική μας τράπεζα πρόκειται να καταρτίσει μια πρόταση για τη σύνοδο κορυφής του Καζάν. Αλλά αυτό είναι μόνο ένα μέρος της ιστορίας. Το δεύτερο μέρος είναι η αξία. Προς το παρόν, η τιμή καθορίζεται από τη δυτική κερδοσκοπία. Παράγουμε αυτά τα αγαθά, τα καταναλώνουμε, αλλά δεν έχουμε τον δικό μας μηχανισμό τιμών που θα εξισορροπούσε την προσφορά και τη ζήτηση.
Κατά τη διάρκεια του πανικού της Covid, η τιμή του πετρελαίου έπεσε σε μηδενικά επίπεδα. Είναι αδύνατο να σχεδιάσουμε στρατηγική οικονομική ανάπτυξη χωρίς τον έλεγχο των τιμών των εμπορευμάτων. Η διαμόρφωση των τιμών με αυτό το νέο νόμισμα θα πρέπει να καταστήσει δυνατή την απαλλαγή από το δυτικό εμπόριο πρώτων υλών. Η ιδέα μου βασίζεται σε έναν μηχανισμό που υπήρχε στη Σοβιετική Ένωση, στη περίοδο της Comecon.
Σημ. Μετ. Το Συμβούλιο για την Αμοιβαία Οικονομική Βοήθεια ήταν μια οικονομική οργάνωση την περίοδο 1949-1991 υπό την ηγεσία της Σοβιετικής Ένωσης και αποτελούταν από τις χώρες του Ανατολικού Μπλοκ, μαζί με μια σειρά από Σοσιαλιστικά κράτη σε όλο τον κόσμο.
Εκείνη την εποχή, είχαμε μακροπρόθεσμες συμφωνίες όχι μόνο με τις σοσιαλιστικές χώρες, αλλά και με την Αυστρία και άλλες δυτικές χώρες, σχετικά με την προμήθεια φυσικού αερίου για 10, 20 χρόνια, ενώ η βάση αυτής της φόρμουλας τιμών ήταν η τιμή του πετρελαίου και η τιμή του φυσικού αερίου.
Αυτό που υπερισχύει, λοιπόν, είναι η αποτελεσματικότητα μιας μακροπρόθεσμης πολιτικής: “Δημιουργήσαμε ένα μακροπρόθεσμο μοντέλο. Εδώ στην ΕΟΚ, μελετάμε την ιδέα μιας κοινής αγοράς συναλλάγματος. Έχουμε ήδη ετοιμάσει ένα σχέδιο, με μερικές πειραματικές εκδοχές.
Το πρώτο στάδιο είναι η δημιουργία ενός δικτύου πληροφόρησης και ανταλλαγής πληροφοριών στις διάφορες χώρες. Αυτό το πείραμα ήταν αρκετά επιτυχές.
Το δεύτερο στάδιο θα περιλαμβάνει τη δημιουργία διαδικτυακής επικοινωνίας μεταξύ των ανταλλακτηρίων και, τέλος, θα προχωρήσουμε σε έναν κοινό μηχανισμό διαμόρφωσης των τιμών, τον οποίο θα κοινοποιήσουμε σε όλες τις άλλες χώρες. Το βασικό ζήτημα είναι ότι οι κύριοι παραγωγοί πρώτων υλών, κυρίως οι πετρελαϊκές εταιρείες, δεν επιθυμούν να περνούν από τα χρηματιστήρια.
Χρειαζόμαστε λοιπόν μια πολιτική απόφαση για να διασφαλίσουμε ότι τουλάχιστον η μισή παραγωγή πρώτων υλών θα περνάει από τα χρηματιστήρια. Ένας μηχανισμός όπου η προσφορά και η ζήτηση θα εξισορροπούνται. Προς το παρόν, η τιμή του πετρελαίου στις ξένες αγορές είναι “μυστική”. Είναι ένα είδος σκεπτικού από την εποχή της αποικιοκρατίας. Πώς μπορούν δηλαδή να εξαπατούν; Πρέπει να δημιουργήσουμε νομοθεσία για να καταστήσουμε προσιτές όλες αυτές τις πληροφορίες στο κοινό”.
Η NDB (Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα) πρέπει να αναδιοργανωθεί
Ο Γκλάζιεφ παρουσίασε μια εμπεριστατωμένη ανάλυση του συμπλέγματος των BRICS, με βάση τον τρόπο με τον οποίο το Επιχειρησιακό Συμβούλιο των BRICS πραγματοποίησε την πρώτη του συνάντηση σχετικά με τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες στις αρχές Φεβρουαρίου. Συμφώνησαν σε ένα πρόγραμμα εργασίας- υπήρξε μια πρώτη σύνοδος εμπειρογνωμόνων στον τομέα της χρηματοοικονομικής τεχνολογίας. Κατά τη διάρκεια αυτής της εβδομάδας, μια αποφασιστική συνάντηση θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέα διατύπωση – που δεν έχει ακόμη δημοσιοποιηθεί – η οποία θα τεθεί στην ημερήσια διάταξη των BRICS για τη σύνοδο κορυφής του Οκτωβρίου.
“Ποιες είναι οι κύριες προκλήσεις εντός της δομής των BRICS σε αυτό το επόμενο στάδιο παράκαμψης του δολαρίου των ΗΠΑ;”
“Οι BRICS είναι στην πραγματικότητα μια λέσχη που δεν έχει γραμματεία. Μπορώ να το πω αυτό, ως κάποιος με κάποια εμπειρία στα ζητήματα και τις διαδικασίες ολοκλήρωσης. Συζητήσαμε την ιδέα μιας τελωνειακής ένωσης εδώ στο μετασοβιετικό χώρο αμέσως μετά την κατάρρευση. Είχαμε πολλές δηλώσεις, ακόμη και μερικές συμφωνίες που υπογράφηκαν από αρχηγούς κρατών, σχετικά με έναν κοινό οικονομικό χώρο. Αλλά μόνο μετά τη σύσταση μιας επιτροπής ξεκίνησε το πραγματικό έργο, το 2008.
Μετά από 20 χρόνια ανταλλαγής εγγράφων και διασκέψεων, δεν έχει γίνει ακόμη τίποτα σχετικό. Χρειαζόμαστε κάποιον υπεύθυνο. Οι BRICS διαθέτουν έναν τέτοιο οργανισμό – την NDB [Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα]. Αν οι αρχηγοί κρατών αποφασίσουν να ορίσουν την NDB ως το όργανο που θα καταρτίσει το νέο μοντέλο, το νέο νόμισμα, και να οργανώσει μια διεθνή διάσκεψη για ένα σχέδιο διεθνούς συνθήκης, τότε αυτό θα μπορούσε να λειτουργήσει.
Το πρόβλημα όμως είναι ότι η NDB λειτουργεί θεσμικά με βάση το δολάριο. Ο θεσμός αυτός πρέπει να αναδιοργανωθεί για να καταστεί λειτουργικός. Σήμερα, λειτουργεί σαν μια συνηθισμένη διεθνής αναπτυξιακή τράπεζα σε αμερικανικό πλαίσιο. Η δεύτερη επιλογή θα ήταν να ξεπεραστεί αυτή η τράπεζα, αλλά αυτό θα ήταν πολύ πιο δύσκολο. Αυτή η τράπεζα διαθέτει αρκετή τεχνογνωσία”.
“Θα μπορούσε η ρωσική προεδρία των BRICS να προτείνει φέτος έναν εσωτερικό ανασχηματισμό της NDB;”
Κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε. Δεν είμαι σίγουρος ότι το Υπουργείο Οικονομικών κατανοεί τη σοβαρότητα της κατάστασης. Ο πρόεδρος την αντιλαμβάνεται. Του έχω αναλύσει προσωπικά την ιδέα. Αλλά η πρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας και οι υπουργοί εξακολουθούν να σκέφτονται με το παλιό πρότυπο του ΔΝΤ.
Οι θρησκευτικές αιρέσεις δεν δημιουργούν καινοτομία
Ο Γκλάζιεφ είχε μια σοβαρή συζήτηση με την NDB σχετικά με τις κυρώσεις:
“Έθεσα το θέμα αυτό στην κ. Rousseff (την πρώην πρόεδρο της Βραζιλίας, η οποία σήμερα προεδρεύει της NDB) στο Φόρουμ της Αγίας Πετρούπολης. Της έδωσα ένα έγγραφο σχετικά με το θέμα. Ήταν αρκετά ενθουσιώδης και μας κάλεσε να έρθουμε στην NDB. Αλλά μετά από αυτό, δεν υπήρξε καμία συνέχεια. Η περσινή χρονιά ήταν πολύ δύσκολη.
Όσον αφορά τις BRICS, “η ομάδα εργασίας για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες συζητά τις αντασφαλίσεις, την αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας, τα νέα νομίσματα στο πλαίσιο της χρηματοοικονομικής τεχνολογίας (fintech). Αυτά είναι τα θέματα που θα έπρεπε να είναι στην ημερήσια διάταξη της NDB.
Η καλύτερη δυνατότητα θα ήταν μια συνάντηση στη Μόσχα τον Μάρτιο ή τον Απρίλιο, για να συζητηθούν σε βάθος όλα τα θέματα που αφορούν τον μηχανισμό διευθέτησης των διακανονισμών των BRICS, από τα πιο εξελιγμένα έως τα λιγότερο εξελιγμένα. Θα ήταν υπέροχο αν η NDB μπορούσε να συμμετάσχει, αλλά όπως έχουν τα πράγματα υπάρχει ένα de facto χάσμα μεταξύ των BRICS και της NDB.
Το πιο σημαντικό, επιμένει ο Γκλάζιεφ, είναι ότι “η Ντίλμα πρέπει βρει το χρόνο να οργανώσει αυτές τις συζητήσεις σε ανώτατο επίπεδο. Εν προκειμένω χρειάζεται μια πολιτική απόφαση”.
“Μήπως όμως θα έπρεπε, η απόφαση αυτή να ληφθεί από τον ίδιο τον Πούτιν;”
“Δεν είναι τόσο εύκολο. Ακούσαμε δηλώσεις από τουλάχιστον τρεις αρχηγούς κρατών: της Ρωσίας, της Νότιας Αφρικής και της Βραζιλίας. Όλοι είπαν δημοσίως ότι ‘αυτή είναι μια καλή ιδέα’. Το πρόβλημα, για άλλη μια φορά, είναι ότι δεν υπάρχει ακόμη ειδική ομάδα εργασίας. Η ιδέα μου, την οποία προτείναμε πριν από τη σύνοδο κορυφής των BRICS στο Γιοχάνεσμπουργκ, είναι να δημιουργηθεί μια διεθνής ομάδα εργασίας – να προετοιμάσει για τις επόμενες συνόδους το μοντέλο ή το σχέδιο της συνθήκης.
Πώς να μεταβεί κανείς σε εθνικά νομίσματα. Αυτή είναι η επίσημη ατζέντα αυτή τη στιγμή. Και μάλιστα πρέπει να υποβάλουν σχετική έκθεση στο Καζάν [για την ετήσια σύνοδο κορυφής των BRICS]. Υπάρχουν κάποιες διαβουλεύσεις μεταξύ των Κεντρικών Τραπεζών και των Υπουργών Οικονομικών”.
Ο Γκλάζιεφ «μπαίνει στο ψητό» όταν πρόκειται για την αδράνεια του συστήματος: “Το κύριο πρόβλημα για τους γραφειοκράτες και τους εμπειρογνώμονες είναι “ότι δεν έχουν ιδέες”. Επειδή υποθέτουν ότι το σημερινό status quo είναι το καλύτερο. Εάν δεν υπάρχουν κυρώσεις, όλα θα είναι καλά. Η διεθνής χρηματοπιστωτική αρχιτεκτονική που δημιουργήθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη είναι βολική. Όλοι γνωρίζουν πώς να λειτουργούν μέσα στο εν λόγω σύστημα.
Επομένως, είναι αδύνατο να μεταπηδήσει κανείς από αυτό το σύστημα σε ένα άλλο. Για τις επιχειρήσεις θα είναι πολύ δύσκολο. Για τις τράπεζες θα είναι και γι αυτές επίσης δύσκολο. Οι άνθρωποι έχουν εκπαιδευτεί στο μοντέλο της χρηματοοικονομικής ισορροπίας, που είναι εντελώς φιλελεύθερο. Δεν τους ενδιαφέρει ότι οι τιμές χειραγωγούνται από κερδοσκόπους, δεν τους ενδιαφέρει η αστάθεια των εθνικών νομισμάτων, θεωρούν ότι όλα αυτά που γίνονται είναι φυσιολογικά (…) Πρόκειται για ένα είδος θρησκευτικής αίρεσης. Οι θρησκευτικές αιρέσεις δεν γεννούν καινοτομία”.
Και τώρα ήρθε η ώρα γι αυτό το υπερηχητικό ποδήλατο
Ας επιστρέψουμε λοιπόν στο κρίσιμο ζήτημα της χρήσης των εθνικών νομισμάτων: “Ακόμη και πριν από πέντε χρόνια, όταν μίλησα για εθνικά νομίσματα στις εμπορικές συναλλαγές, όλοι έλεγαν ότι ήταν εντελώς αδύνατο: Έχουμε μακροχρόνιες συμβάσεις σε δολάρια και ευρώ. Έχουμε μια καθιερωμένη κουλτούρα συναλλαγών.
Όταν ήμουν υπουργός Εξωτερικού Εμπορίου, πριν από 30 χρόνια, τότε προσπάθησα να προωθήσω όλες τις συναλλαγές μας σε ρούβλια. Διαφωνούσα με τον Γέλτσιν και άλλους, “πρέπει να κάνουμε εμπόριο σε ρούβλια, όχι σε δολάρια”. Αυτό θα καθιστούσε αυτόματα το ρούβλι αποθεματικό νόμισμα.
Όταν η Ευρώπη πέρασε στο ευρώ, είχα μια συνάντηση με τον κ. Πρόντι, όπου συμφωνήσαμε, “εμείς θα χρησιμοποιήσουμε το ευρώ ως νόμισμά μας και εσείς θα χρησιμοποιήσετε τα ρούβλια”. Τότε ο Πρόντι ήρθε σε μένα μετά από διαβουλεύσεις και μου είπε: “Μίλησα με τον κ. Κούντριν [πρώην υπουργός Οικονομικών της Ρωσίας, 2000-2011], αλλά δεν μου ζήτησε να κάνω το ρούβλι αποθεματικό νόμισμα”. Αυτό ήταν σαμποτάζ. Ήταν βλακεία”.
Τα προβλήματα στην πραγματικότητα έχουν και συνεχίζουν να έχουν μεγάλο βάθος: “Το πρόβλημα ήταν οι ρυθμιστικές μας αρχές, εκπαιδευμένες από το ΔΝΤ, και το δεύτερο πρόβλημα ήταν η διαφθορά. Αν εμπορεύεσαι πετρέλαιο και φυσικό αέριο σε δολάρια, ένα μεγάλο μέρος των κερδών υποκλέπτεται, υπάρχουν πολλές ενδιάμεσες εταιρείες που χειραγωγούν τις τιμές. Οι τιμές είναι μόνο το πρώτο στάδιο. Η τιμή για το φυσικό αέριο στην πρώτη συμφωνία είναι περίπου 10 φορές μικρότερη από την τελική ζήτηση. Υπάρχουν θεσμικά εμπόδια.
Η πλειονότητα των χωρών δεν επιτρέπει στις εταιρείες μας να πωλούν πετρέλαιο και φυσικό αέριο στον τελικό πελάτη. Όπως δεν μπορείτε να πουλήσετε φυσικό αέριο στα νοικοκυριά. Παρ’ όλα αυτά, ακόμη και στην ανοιχτή αγορά, αρκετά ανταγωνιστική, έχουμε μεσάζοντες μεταξύ παραγωγού και καταναλωτή – τουλάχιστον τα μισά έσοδα διαφεύγουν από τον κρατικό έλεγχο. Δεν πληρώνουν φόρους”.
Ωστόσο, υπάρχουν γρήγορες λύσεις: “Όταν μας επιβλήθηκαν κυρώσεις πριν από δύο χρόνια, η μεταφορά από το αμερικανικό δολάριο και το ευρώ στα εθνικά νομίσματα διήρκεσε μόνο λίγους μήνες. Αυτό έγινε πολύ γρήγορα”.
Όσον αφορά τις επενδύσεις, ο Γκλάζιεφ υπογράμμισε την επιτυχία του εγχώριου εμπορίου, αλλά εξακολουθούν να μην υφίστανται ροές κεφαλαίων:“Οι κεντρικές τράπεζες δεν κάνουν τη δουλειά τους. Η ανταλλαγή ρουβλίου-ρενμίνμπι λειτουργεί καλά. Αλλά η ανταλλαγή ρουβλίου-ρουπίας δεν λειτουργεί. Οι τράπεζες που κρατούν αυτές τις ρουπίες, έχουν πολλά χρήματα, συσσωρεύουν επιτόκια σε αυτές τις ρουπίες και μπορούν να παίζουν με αυτές. Δεν ξέρω ποιος είναι υπεύθυνος γι’ αυτό: η Κεντρική μας Τράπεζα ή η Κεντρική Τράπεζα της Ινδίας”.
Το συνοπτικό, βασικό συμπέρασμα των σοβαρών προειδοποιήσεων του Γκλάζιεφ είναι ότι εναπόκειται στην NDB – με την προτροπή της ηγεσίας των BRICS – να οργανώσει ένα συνέδριο παγκόσμιων εμπειρογνωμόνων και να ανοίξει το θέμα προς δημόσια συζήτηση. Ο Γκλάζιεφ παρομοίασε την κατάσταση με τη χρήση ενός ποδηλάτου που συνεχίζει να κυλάει – οπότε γιατί να εφευρεθεί ένα νέο ποδήλατο; Ωστόσο, έχει έρθει πλέον η – πολυπολική – ώρα για ένα νέο υπερηχητικό ποδήλατο.
