Τί συμβαίνει στην Τσεχία;
του Ιωάννη Παπαδάκη
Σχετικά με το μακελειό και για το εάν είναι μεμονωμένο περιστατικό
Αρχικά, να αναφέρουμε ότι στην Τσεχία από τη δεκαετία του 90’ και την επιστροφή στον καπιταλισμό, είναι η μοναδική χώρα της Ευρώπης που επιτρέπει την οπλοκατοχή αλά USA, καθώς το δικαίωμα απόκτησης, διατήρησης και κατοχής όπλων αναγνωρίζεται ρητά στο πρώτο άρθρο του νόμου περί πυροβόλων όπλων[1]. Για να αποκτήσει κάποιος άδεια οπλοκατοχής θα πρέπει να έχει λευκό ποινικό μητρώο και να περάσει τις απαραίτητες εξετάσεις που αποδεικνύουν ότι έχει σώας τας φρένας και επάρκεια. Όπως φαίνεται από την περίπτωση του δράστη, ο οποίος είχε επιβαρυμένο ψυχιατρικό ιστορικό, οι εξετάσεις είναι καθαρά τυπικές και όποιος θέλει μπορεί να προμηθευτεί τον οπλισμό που επιθυμεί. Επιπλέον, η τσέχικη νομοθεσία επιτρέπει στους πολίτες να κατέχουν κρυμμένα όπλα για αυτοάμυνα. Το 2021, 252 από τις 308 χιλ. άδειες αφορούσαν κρυφή άδεια μεταφοράς.
Το περιστατικό αυτό δεν είναι το πρώτο, αλλά το τρίτο (!!!) τα τελευταία 8 χρόνια και το 2ο τα τελευταία τέσσερα έτη. Το 2015 ένας άνδρας πριν αυτοπυρποληθεί, άνοιξε πυρ και σκότωσε 8 ανθρώπους στην πόλη Ουχέρσκι Μπροντ[2], ενώ το 2021 στην Οστράβα ένας 42χρονος σκότωσε 7 άτομα στο νοσοκομείο της πόλης πριν αυτοπυρποληθεί και αυτός[3]. Επιπλέον προ ολίγων ημερών, δολοφονήθηκε 32χρονος άνδρας με το παιδί του σε πάρκο, γεγονός που σχετίζεται με τον δράστη του περιστατικού στο Πανεπιστήμιο του Καρόλου.
Οι ευθύνες της πεντακομματικής κυβέρνησης και της αστυνομίας είναι τεράστιες, καθώς αν και γνώριζαν ώρες νωρίτερα για τις προθέσεις του μακελάρη -βρήκαν δολοφονημένο τον πατέρα του νωρίτερα-, έστειλαν τους αστυνομικούς στο ένα αντί και τα δύο κτήρια του Πανεπιστημίου που βρίσκονται στην πλατεία Παλάχ. Ενώ είχαν εντοπίσει λογαριασμό στο Τέλεγκραμ που προειδοποιούσε για δολοφονίες στη ρωσική γλώσσα και βρήκαν νεκρό τον πατέρα του δράστη, δεν προειδοποίησαν μαθητές και καθηγητές να εκκενώσουν το κτήριο μέσω του 112. Προκλητικές είναι οι δηλώσεις του υπουργού Εσωτερικών, Βιτ Ρακουσάν, ο οποίος δήλωσε «ευτυχώς που επενέβη η αστυνομία και γλίτωσαν περισσότερες ζωές», ενώ στην πραγματικότητα ο μακελάρης αυτοπυρπολήθηκε χωρίς την επέμβαση των αστυνομικών αρχών. Επιπλέον δήλωσε πως το περιστατικό είναι μεμονωμένο και ότι «θα υπάρξουν σοβαρές συνέπειες», προμηνύοντας κρατική καταστολή, παρακολουθήσεις εις το όνομα της αντιτρομοκρατικής πολιτικής, αλλά σε καμία περίπτωση αλλαγή του νόμου περί οπλοκατοχής στη χώρα.
Ποιοι κερδοφορούν από την ελεύθερη οπλοφορία;
Πάρτι εκατομμυρίων πραγματοποιείται στην Τσεχία για την παραγωγή και πώληση όπλων τόσο εγχώρια, όσο και στο εξωτερικό. Τέσσερις εταιρίες μονοπωλούν την αγορά, με την πολυεθνική CBC Global Amunition να έχει την πρωτοκαθεδρία μέσω της Sellier & Bellot, ενώ ο δισεκατομμυριούχος Ρενέ Χόλετσεκ[4] με περιουσία περί το μισό δις ευρώ βρίσκεται στη 2η θέση με την Zbrojovka, η οποία εξαγόρασε την αμερικανική Colt. Μικρότερα μερίδια κατέχουν οι UZA και η STV. Τα καθαρά κέρδη της Ζbrojovka ανήλθαν σε 47 εκατομμύρια ευρώ[5], ενώ της Sellier & Bellot σε 36.8 εκατ. Ευρώ το 2018.[6]
Υπεύθυνη η κυβέρνηση-μαριονέτα των Αμερικανών
Απόλυτα υπεύθυνη για το περιστατικό είναι η πεντακομματική δεξιά κυβέρνηση της χώρας, η οποία μάλιστα έχει σπάσει κάθε αρνητικό ρεκόρ στις δημοσκοπήσεις ως η χειρότερη κυβέρνηση τουλάχιστον της δεκαετίας[7]. Τα πέντε κυβερνητικά κόμματα με το ζόρι συγκεντρώνουν 27%, ενώ ο πρώην πρωθυπουργός-δισεκατομμυριούχος, Αντρέας Μπάμπις (ΑΝΟ) φαίνεται να προηγείται με 33%, χωρίς να συνυπολογίζονται πιθανές συνεργασίες με άλλα κόμματα και πιο συγκεκριμένα με το ακροδεξιό SPD, το οποίο βλέπει τη δημοφιλία του να αυξάνεται. Η συγκυβέρνηση μαζί με τον πρόεδρο-μαριονέτα των ΗΠΑ εν ονόματι Πάβελ, έχουν κυριολεκτικά «ξεχαρβαλώσει» τον κρατικό μηχανισμό, μαζί και τα δημοσιονομικά της χώρας, φτάνοντας σε ποσοστό ελλείματος ρεκόρ – 5,9% του ΑΕΠ. Φυσικά – όπως συνηθίζεται και στην Ελλάδα – κατηγόρησαν για το φαγοπότι και τα κακά δημοσιονομικά την προηγούμενη κυβέρνηση (η οποία έχει αποχωρήσει από το 2021).
Τί έκαναν λοιπόν για να αντιμετωπίσουν τη «δημοσιονομική κρίση» και το τεράστιο έλλειμμα; Φυσικά επιτέθηκαν στα εργασιακά δικαιώματα των κατώτερων και μεσαίων στρωμάτων. Αρχικά ξεκίνησαν με τις συντάξεις αυξάνοντας τα όρια συνταξιοδότησης και μειώνοντάς τις, «προκειμένου να είναι βιώσιμο το συνταξιοδοτικό σύστημα», ενώ συνέχισαν με ένα μνημόνιο «για να μη γίνουμε όπως η Ελλάδα» (ναι! Αυτό είπαν στα ΜΜΕ). Περιττό να ειπωθεί ότι το χρέος της Τσεχίας ως % του ΑΕΠ είναι μόλις 30% (το χαμηλότερο σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες του Βύσεγκραντ και από τα χαμηλότερα στην ΕΕ) και σε καμία περιπτωση δεν κινδυνεύει άμεσα από χρεοκοπία. Είναι ωστόσο προφανές ότι ο «μπαμπούλας» της Ελλάδας χρησιμοποιείται πλέον από τις κυβερνήσεις της ΕΕ ως εκφοβισμός προς τους λαούς σε περίπτωση που δε συμμορφωθούν προς τας υποδείξεις των Βρυξελλών για ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς (αντίστοιχη συζήτηση έχει ανοίξει και στη Γερμανία).
Τί περιλαμβάνει αυτό το μνημόνιο; Όσοι ταξιδεύατε στην Πράγα για την φθηνή της μπύρα (κυμαίνεται στα 2 με 3 ευρώ), ξεχάστε πλέον αυτά τα ποσά. Ο ΦΠΑ αυξάνεται όχι μόνο στα αλκοολούχα, αλλά και σε μία σειρά από άλλα προϊόντα, αλλά φυσικά και τα τρόφιμα, τα οποία είναι μάλιστα πλέον ακριβότερα ακόμη και από τη γειτονική Γερμανία. Επιπλέον, αυξάνεται η φορολογία του εισοδήματος από 15% σε 23% για εισοδήματα άνω των 5 χιλιάδων ευρώ και γίνονται περικοπές σε επιδόματα και κοινωνικές παροχές (υγεία, παιδεία κτλ).
Ο πρωθυπουργός Φιάλα έκανε προ ολίγων μηνών γκάφα ολκής, πηγαίνοντας με το επικοινωνιακό του επιτελείο στη Βαυαρία (το ακριβότερο κρατίδιο της Γερμανίας) για ψώνια στο σούπερ μάρκετ, προκειμένου να τα συγκρίνει με τις τιμές στο αντίστοιχο τσέχικο[8] . Έκπληκτος παρατήρησε ότι όχι μόνο τα προϊόντα στην Τσεχία είναι ακριβότερα, αλλά περιέχουν και μικρότερη ποσότητα στις συσκευασίες, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη Νουτέλλα! Φυσικά δεν είχε καμία λύση στο πρόβλημα, αφού η άλλοτε αυτάρκης χώρα του -τότε- σοσιαλιστικού μπλοκ πλέον εισάγει ακριβά και χείριστης ποιότητας τρόφιμα από παντού και έχει σταματήσει σχεδόν εντελώς την παραγωγή. Χωρίς να έχει τη λιγοστή ευφυία για να αντιληφθεί την κατάσταση που πρόβαλε, μαζί με τον -άνω του 7%- πληθωρισμό τροφίμων που ακόμη καλπάζει στη χώρα, δέχθηκε την οργή των Τσέχων στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης.
Περιττό να ειπωθεί πως μετά την περίοδο της καραντίνας, υπάρχει τεράστια κρίση και στην αγορά των ενοικίων, καθώς ιδιαίτερα στην Πράγα και το Μπρνο δύσκολα πλέον μπορεί κάποιος να αποφύγει τη συγκατοίκηση αν δεν διαθέσει 700-800 ευρώ το μήνα για μία μικρή γκαρσονιέρα.
Yes men και στο μεταναστευτικό
Σε αντίθεση με τις υπόλοιπες χώρες του Βύσεγκραντ που θεώρησαν το νέο σύμφωνο για το μεταναστευτικό της ΕΕ ως ωμή επέμβαση στην εθνική τους κυριαρχία, ο Τσέχος υπουργός Εσωτερικών δήλωσε περιχαρής ότι η Τσεχία λόγω των Ουκρανών προσφύγων δε θα χρειαστεί να συνεισφέρει οικονομικά. Δεν αναφέρθηκε όμως στην αναδιανομή των μεταναστών, για κάθε έναν εκ των οποίων δε θα αποδέχεται, θα πρέπει να πληρώνει 20 χιλ. Ευρώ (!)[9]. Αντίθετοι στην παραπάνω πολιτική ήταν οι εθνικιστικές κυβερνήσεις της Πολωνίας και της Ουγγαρίας, ενώ και ο ηγέτης της τσέχικης αντιπολίτευσης, Αντρέας Μπάμπις (ΑΝΟ) δήλωσε «Οι μετανάστες καταλαμβάνουν μια βάρκα με τη βία, υπάρχουν απαγορευμένες ζώνες στη Σουηδία, η εγκληματικότητα αυξάνεται εκεί και αυτοί οι άνθρωποι στην Ευρώπη επιδοκιμάζουν αυτή την τρέλα. (…) Αυτή είναι μια ακόμη πρόσκληση για παράνομη μετανάστευση και για λαθρέμπορους».
Καλύτερα υπό τον σοσιαλισμό παρά την ευημερία στους αριθμούς
Παρά τα υπαρκτά και σοβαρά προβλήματα και τις στρεβλώσεις της σοσιαλιστικής περιόδου, ακόμη και σήμερα το 44% των ερωτηθέντων σε πρόσφατη δημοσκόπηση (στην οποία ρώτησαν ακόμη και άτομα που δεν έζησαν εκείνη την περίοδο) θεωρούν ότι η ζωή πριν το 1989 ήταν καλύτερη, ποσοστό εντυπωσιακό βάσει της εκτεταμένης προπαγάνδας περί μόνιμων ελλείψεων τροφίμων, καθημερινών προϊόντων, αλλά και «ρωσικής εισβολής και κατοχής από το 1968»[10]. Αρνητικά βλέπουν τη σοσιαλιστική περίοδο κυρίως όσοι έζησαν τα τελευταία έτη της, οι νέοι που έχουν πειστεί ότι ο κόσμος πέθαινε από την πείνα και η χώρα τους ήταν υπό κατοχή, αλλά φυσικά και τα ανερχόμενα ανώτερα μεσαία στρώματα που πλουτίζουν εις βάρος των υπολοίπων είτε μέσω των πανάκριβων ενοικίων είτε με τις μεσαίες επιχειρήσεις.
Ενδεικτικό της ανακρίβειας των αστικών μεθόδων μέτρησης της οικονομικής δραστηριότητας (βλ. ΑΕΠ κ.τ.λ.), είναι πως ο/η αρθρογράφος υποστηρίζει ότι σχεδόν η μισή χώρα «δεν έχει αισθανθεί» τη «δεδομένη» άνοδο του βιοτικού επιπέδου, αγνοώντας το συναίσθημα ασφάλειας του Τσεχοσλοβακικού κράτους, τα φθηνά διαμερίσματα, τις δεδομένες και για το μέλλον κοινωνικές παροχές που προσφέρονταν δωρεάν είτε με χαμηλό αντίτιμο, καθώς και τον πατριωτισμό και την κοινωνική συνοχή που σήμερα έχουν εξαφανιστεί.
Γεωπολιτική στρατηγική – προτεκτοράτο των ΗΠΑ
Με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία και μαζί με το μνημονιακό πακέτο που αναφέρθηκε παραπάνω, ξεκίνησε μια μαζική προπαγάνδα στα ΜΜΕ πως «έρχονται οι Ρώσοι για να επαναφέρουν την ΕΣΣΔ», προκειμένου να αποδεχθεί ο λαός την αύξηση των δαπανών της άμυνας στο 2% του ΑΕΠ. Πέραν από τις συλλήψεις ατόμων που τάχθηκαν στο πλευρό της Ρωσίας, ο νεοεκλεγείς πρόεδρος Πάβελ, πρώην γραμματέας του ΝΑΤΟ, προχώρησε σε προκλητικές δηλώσεις για την Ταϊβάν, προκαλώντας σχεδόν διπλωματικό επεισόδιο με έναν από τους σημαντικότερους εμπορικούς εταίρους της χώρας, την Κίνα, ενώ η κυβέρνηση στηρίζει το Ισραήλ και την Ουκρανία. Ένα εκατομμύριο Ουκρανοί πρόσφυγες φιλοξενούνται στην Τσεχία, η οποία σε αντίθεση με τις κυβερνήσεις της Ουγγαρίας και πλέον και της Σλοβακίας, καλεί για ένταξη της Ουκρανίας σε ΕΕ και ΝΑΤΟ, καθώς και για συνέχιση της στρατιωτικής βοήθειας.
Βαθιά πολιτική κρίση
Όπως συμβαίνει σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, έτσι και η Τσεχία ταλανίζεται από μια βαθιά πολιτική κρίση. Τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα οξύνονται με την πάροδο του χρόνου και το «αμερικάνικο όνειρο» που υποσχέθηκαν στον τσέχικο λαό αρχίζει και μοιάζει περισσότερο σαν ταινία τρόμου του Χόλυγουντ.
[1] https://en.wikipedia.org/wiki/Gun_law_in_the_Czech_Republic
[2] https://www.bbc.com/news/world-europe-31608932
[3] https://en.wikipedia.org/wiki/Ostrava_hospital_attack
[4] https://forbes.cz/lists/miliardari-2021/rene-holecek/
[5] https://www.coltczgroup.com/en/media-press-releases/czg-ceska-zbrojovka-group-se-achieved-record-revenues-of-czk-107-billion-in-2021-according-to-preliminary-results
[6] https://en.wikipedia.org/wiki/Sellier_%26_Bellot
[7] https://www.expats.cz/czech-news/article/explained-what-s-driving-the-record-low-approval-of-czech-politics
[8] https://www.lzdirekt.de/menschen/news/petr-fiala-aldi-einkauf-preise-edeka-kelloggs-1518
[9] https://visegradpost.com/en/2023/06/16/eu-migration-pact-met-with-harsh-criticism-in-central-europe-poland-vows-not-to-comply/
[10] https://www.expats.cz/czech-news/article/post-communist-czechia-living-standards-double-but-not-everyone-feels-the-gain