Τι συνδικαλισμό χρειάζονται οι εργαζόμενοι;

του Βασίλη Λιόση

Πριν από τριάντα χρόνια οι θεωρίες για το τέλος της ιστορίας έδιναν κι έπαιρναν. «Δεν έχουν νόημα οι αγώνες», μας έλεγαν. «Οι απεργίες είναι ένα ξεπερασμένο όπλο πάλης», πρόσθεταν. Έκτοτε  παρατηρούμε την προϊούσα βαρβαρότητα του συστήματος. Ζούμε εντός ενός συνολικού πισωγυρίσματος  που περιλαμβάνει τη συρρίκνωση των εισοδημάτων και των εργασιακών δικαιωμάτων μας, μία ασύλληπτη και συνεχόμενη εντατικοποίηση στους εργασιακούς χώρους, την αφαίρεση δημοκρατικών δικαιωμάτων, την καταστροφή του περιβάλλοντος, την εμφάνιση ανορθολογικών και σκοταδιστικών απόψεων.

Ζοφερό τοπίο αλλά μέσα σε αυτόν τον ζόφο αναδύονται νησίδες ελπίδας και αισιοδοξίας. Τους τελευταίους δύο μήνες δυο απεργιακοί αγώνες εργατών έφεραν αποτέλεσμα. Ο πρώτος αγώνας αφορούσε τους διανομείς της εταιρείας e food. Η εταιρεία με εκατομμύρια κέρδη, αχόρταγη ούσα, επιχείρησε να μετατρέψει τους διανομείς σε freelancer, δηλαδή σε εργαζόμενους-συνεργάτες που σημαίνει εργαζόμενους δίχως δικαιώματα. Η απεργία των διανομέων ανάγκασε την εταιρεία όχι μόνο να πάρει πίσω την απόφασή της αλλά και να μετατρέψει τις συμβάσεις των εργαζομένων σε αορίστου χρόνου. Τεράστια νίκη!

Η δεύτερη περίπτωση αφορά τους εργάτες της COSCO. Αφού χάθηκε ένας εργάτης, ο Δημήτρης Ζαγκλής, κηρύχθηκε απεργία στο λιμάνι. Έπειτα από μία εβδομάδα απεργίας η COSCO ικανοποίησε πολλά από τα αιτήματα των εργατών. Στην επιστολή της η εταιρεία αναφέρει ότι δεσμεύεται να αποδεχτεί την αύξηση των εργατικών ομάδων, την κατάργηση των κόντρα βαρδιών και τη σύσταση Επιτροπής Υγιεινής και Ασφάλειας για τον έλεγχο, την εφαρμογή και την τήρηση των μέτρων προστασίας των εργαζομένων στους χώρους δουλειάς. Άλλη μια μεγάλη νίκη.

Όμως οι νίκες δεν προσφέρονται για πανηγύρια αλλά για συμπεράσματα. Ας δούμε μερικά:

Οι αγώνες μπορούν να είναι νικηφόροι κόντρα στις πληρωμένες Κασσάνδρες που διαλαλούσαν το τέλος των κοινωνικών αγώνων. Δεν υπάρχουν έτσι κι αλλιώς χαμένοι αγώνες. Θα επαναλάβουμε το χιλιοειπωμένο αλλά πέρα για πέρα αληθινό: χαμένοι είναι οι αγώνες που δεν γίνονται.

Επιπλέον, προϋποθέσεις νίκης είναι η ενότητα, η διάρκεια, η έλλειψη αυταπατών (“αφεντικά κι εργαζόμενοι είμαστε μία μεγάλη οικογένεια αλλά που δεν μοιραζόμαστε ποτέ τα κέρδη”), η ύπαρξη υγιών συνδικάτων που δεν πατρονάρονται από τις κυβερνήσεις και την εργοδοσία αλλά υπερασπίζουν με καθαρότητα και τιμιότητα τα συμφέροντα των εργαζομένων.

Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια ο συνδικαλισμός έχει απαξιωθεί σε μεγάλο βαθμό αφού συγκροτούνται σωματεία με παρέμβαση των εργοδοτών ή είναι ενεργούμενα της εκάστοτε κυβέρνησης. Η ίδια η θλιβερή ΓΣΕΕΕ ήταν αυτή που στο δημοψήφισμα του ΟΧΙ και του ΝΑΙ κάλεσε τους εργαζόμενους να ψηφίσουν ΝΑΙ. Υπάρχουν εργασιακοί χώροι που σωματεία στήνονται από τα πάνω, που οι εργαζόμενοι πιέζονται, εκβιάζονται κι ελέγχονται προκειμένου να κάνουν συγκεκριμένες συνδικαλιστικές επιλογές, που υπάρχουν συνδικαλιστές εκλεκτοί των αφεντικών. Αυτός ο συνδικαλισμός είναι ένας εκφυλισμένος συνδικαλισμός που δεν μπορεί να δώσει νίκες παρά μόνο να συμβάλλει στην αναπαραγωγή του φόβου και της υποταγής.

Οι νίκες των εργατών της e food και της COSCO είναι και δικές μας νίκες. Μας δίνουν ελπίδα και κουράγιο και κυρίως μας δείχνουν τον δρόμο.